Wieluńskie Towarzystwo Naukowe powstało z inicjatywy ówczesnego przewodniczącego Rady Miejskiej w Wieluniu, prof. dr. hab. Stanisława Tadeusza Olejnika. Statut Towarzystwa, uchwalony na Walnym Zebraniu Członków Założycieli w dniu 18 listopada 2000 r., został zarejestrowany przez Sąd Okręgowy w Sieradzu 7 lutego 2000 r. Mocą postanowienia tegoż sądu Wieluńskie Towarzystwo Naukowe zarejestrowano jako stowarzyszenie i na tej podstawie 28 lutego 2000 r. wpisano je do Rejestru Stowarzyszeń w Sądzie Okręgowym pod numerem St. 609.

Zadaniem WTN jest: rozwijanie wieluńskiego ośrodka naukowego dla różnych gałęzi wiedzy, dążenie do podnoszenia i wzbogacania kultury miasta Wielunia i regionu wieluńskiego, utrzymanie biblioteki naukowej, urządzanie posiedzeń naukowych, odczytów i zebrań publicznych, wydawanie "Rocznika Wieluńskiego", prac naukowych oraz popularnonaukowych.

Zasięg oddziaływania Towarzystwa to głównie tereny historycznej ziemi wieluńskiej. Członkowie towarzystwa (warunek - ukończenie studiów wyższych magisterskich) to głównie pracownicy instytucji kulturalno-oświatowych, wyższych uczelni oraz pracownicy administracji samorządowej. Towarzystwo prowadzi swą działalność w oparciu o skromne dotacje (od 3500 do 5000 zł rocznie) lokalnych władz samorządowych, składki członkowskie oraz dochody uzyskiwane ze sprzedaży wydawnictw własnych.

Formy działalności. Działalność naukowo-badawcza koncentruje się na dziejach historycznie ukształtowanego terytorium, jakim jest ziemia wieluńska. Organizuje sesje naukowe związane z ważnymi rocznicowymi wydarzeniami w dziejach regionu, posiedzenia naukowe, wydaje periodyk naukowy pt. "Rocznik Wieluński" oraz inne prace naukowe poświęcone regionowi wieluńskiemu. Działalność naukowo-badawcza jest ukierunkowana na dokumentowaniu dziejów społeczno-gospodarczych i politycznych Wielunia i ziemi wieluńskiej.